De 4 Belangrijkste Stappen voor je Eerste Freelance Opdracht
Vergelijk jouw uurtarief met 1000+ freelancers uit onze database!
Als je begint als freelancer, is een van de belangrijkste uitdagingen als volgt: Je eerste klant vinden.
Op basis van eigen ervaring hebben we dit artikel geschreven, waarin je met een aantal stappen zeker je eerste freelance opdracht vindt.
Wat ons betreft zijn er 4 stappen die je moet nemen om je eerste klant en contract binnen te halen:
Als eerste definieer je je product. Hierbij kijk je naar wat je gaat leveren en aan wie.
Ten tweede zet je een merk op. Dat kan heel eenvoudig, of heel uitgebreid – maar het gaat erom dat je jezelf weet te verkopen.
Als derde stap probeer je een goed idee te krijgen van waar je potentiële klanten het beste kan benaderen. En het daadwerkelijke benaderen doe je natuurlijk met je product en merk (die je in de eerste twee stappen hebt gecreëerd).
En als laatste moet je het contract ook echt binnenhalen. Hier ga je de onderhandelingsfase in. Zo ga je akkoord iets te bouwen of aan een specifiek project te werken, in ruil voor je freelance-tarief.
Dit zijn de vier stappen die wij adviseren om te gaan van je inschrijving bij de Kamer van Koophandel totdat je het contract tekent met je eerste klant. Dus laten we eens kijken hoe dat in de praktijk uitpakt.
Je eigen ‘product’ definiëren
Als je begint als freelancer, moet je duidelijk kunnen maken welke problemen je kunt oplossen (voor klanten) en hoe je dit gaat doen. Met andere woorden, welke vaardigheden bied je aan en welke oplossingen kun je leveren?
Stel dat je bijvoorbeeld actief bent als freelance programmeur. Veel klanten die op zoek zijn naar programmeurs hebben al een goed begrip van software, programmeertalen en andere technische details.
Het is dus goed om op te schrijven welke vaardigheden en ervaringen je allemaal meeneemt. Maar hoe meer je je product kunt definiëren in termen van de problemen die je oplost, hoe gemakkelijker het zal zijn om jezelf aan klanten te verkopen.
Laten we beginnen
Begin met een lijst te maken van al je relevante vaardigheden. Als programmeur gaat het dus om programmeertalen, frameworks en ‘libraries’. Maar stel dat je aan de slag gaat als UX designer, denk dan goed na over de verschillende software waar je wel eens mee hebt gewerkt (Adobe XD, Figma, etc.). Schrijf ook al je kwalificaties en certificeringen op.
Vermeld daarnaast de sectoren of industrieën waarin je deze vaardigheden hebt toegepast. Denk ook na over HOE je deze vaardigheden hebt gebruikt. Waar heb je ze toegepast, welke veranderingen heb je bewerkstelligd, en wat was de (business)-waarde die dat opleverde?
Zorg ervoor dat je problemen die je in het verleden als werknemer hebt opgelost, eenvoudig kan beschrijven. Natuurlijk moet je bereid zijn om in meer details te treden als daar om wordt gevraagd, maar in eerste instantie is dat niet nodig.
Op basis van deze lijst zou je eventueel ook een stap verder kunnen zetten. Maak casestudies die je makkelijk op LinkedIn, of je website kan zetten. Zo ben je in feite al begonnen met het volgende stuk (je merk opzetten).
Last but not least: zorg ervoor dat je de voordelen van jouw werk voor eerdere projecten of klanten zoveel mogelijk kan kwantificeren! Hoe beter je de waarde kan aantonen die je een klant biedt, hoe beter.
Denk hierbij aan bijvoorbeeld het besparen van geld, een sneller of beter product, positieve gebruikers-testen of hogere NPS (‘Net Promoter Score’), etc. Hoe makkelijk je dit kan weergeven, hoe gemakkelijker je eerste klant zal inzien waarom hij/zij voor jou moet kiezen.
Je Eigen Merk Opzetten
Nu je een duidelijker beeld hebt van wat je precies kan aanbieden (je ‘product’), kan je ook die data gebruiken om je merk op te bouwen.
Het gaat dan niet zomaar om even een CV opzetten, maar je moet juist echt gaan nadenken over: Welke oplossingen bied JIJ aan?
Een échte oplossing verkopen
Laten we een voorbeeld nemen.
Als programmeur heb je misschien wel eens Python gebruikt, om het verwerken van financiële data in Microsoft Excel te automatiseren.
Als je dat anders formuleert, zou je kunnen zeggen dat je je vorige werkgever de mogelijkheid gaf om sneller te werken en de juiste data meteen naar boven te halen. Zo kon het management een beter beeld krijgen van financiële risico’s, dure fouten vermijden, en makkelijker beslissingen nemen. Daarnaast scheelde het ook nog eens enkele uren per week.
Zoiets klinkt al een stuk beter. Maar let op: slimme uitleg over welke successen je hebt behaald zijn goed, maar er gaat niets boven échte cijfers.
Dus misschien heb je het management wel 5 uur per week aan copy-paste werk bespaard, of heb je er voor gezorgd dat de click-through-rate van een website met 1% omhoog ging. Wat het ook is, dit soort cijfers zijn vaak terug te rekenen naar geld, en daarmee maak je het makkelijker voor een potentiële klant om met jou in zee te gaan.
Natuurlijk zullen klanten altijd willen weten welke vaardigheden je hebt, welke tools je kent, hoeveel ervaring je hebt en waar je hebt gewerkt. Ook willen ze meer weten over je kwalificaties, bepaalde certificaten, en zelfs je interesses.
Dus zorg ervoor dat je goed grip hebt op wat jij hebt bijgedragen in eerdere banen of projecten, zonder dat je alles erom heen uit het oog verliest.
Jezelf in de markt zetten
Nu heb je dus een beter idee van wat jouw merk en oplossingen daadwerkelijk inhoudt. Maar hoe zorg je er nou voor dat je dit ook makkeijk deelt?
Als freelancer in de creatieve sector maak je vaak gebruik van een portfolio — die deel je bijvoorbeeld op je eigen website, of een platform als Behance.
Ben je bijvoorbeeld software-ontwikkelaar, dan ziet je portfolio er anders uit. Wel maak je dan gebruik weer van je website, of andere platforms als Reddit of gewoon LinkedIn.
Natuurlijk gebruik je dit soort platforms niet eenmalig — het is niet ‘set and forget’; oftewel, je portfolio uploaden en wachten totdat een potentiële klant jou vindt.
Je zal juist succes hebben als je jezelf goed kan verkopen. Hoe beter je dit doet, hoe sneller je die eerste klant krijgt.
Op LinkedIn zou je bijvoorbeeld gewoon je skills en werkervaring op je profiel kunnen zetten, en dat is het dan. Maar dat betekent dat je een enorme kans mist om jouw merk op te bouwen, om te netwerken, en om in contact te komen met potentiële klanten.
Bovendien zullen veel potentiële klanten naar je LinkedIn-profiel kijken voordat ze een eerste gesprek plannen. Dus zorg ervoor dat je hier alles goed hebt staan!
Potentiële klanten vinden én benaderen
Op basis van gesprekken met honderden freelancers blijkt dat er vier mogelijkheden zijn om als freelancer klanten te vinden:
- Persoonlijke referenties
- Professioneel netwerken
- Freelance platforms
- Recruiters
Persoonlijke referenties
Persoonlijke referenties of aanbevelingen werken natuurlijk het allerbeste. Hierbij kun je denken aan vrienden, familie of oud-collega’s. Het maakt in principe niet uit wat ze doen (ze hoeven niet hetzelfde werk te doen als jij), zolang ze maar om zich heen kijken. Je wil ze zoiets vragen: Stel dat er een (tijdelijke) rol beschikbaar komt als X (bv. programmeur, designer, of wat je ook bent), wil je het mij dan even laten weten?
Stel dat zij ook freelancer zijn, vraag ze dan hoe ze hun huidige opdracht hebben gevonden. En vraag natuurlijk vooral door of zij nog projecten weten die bij jou zouden kunnen passen.
Als je nog geen werkervaring hebt en net klaar bent met studeren, denk dan aan klasgenoten of leraren. Met weinig of geen ervaring als werknemer is het vaak een grotere uitdaging om freelance werk te vinden, maar het is zeker niet onmogelijk.
Het voordeel van persoonlijke aanbevelingen is dat je een heel goede kans maakt om een opdracht te krijgen, én het kost je helemaal niks. Maar de kans dat jouw kennissen meteen een opdracht voor je weten is natuurlijk niet zo groot.
Dus hoe zorg je ervoor dat je die kans vergroot? Door te netwerken! Zo krijg je steeds meer mensen die voor jou ‘op zoek gaan’ naar een opdracht; zij horen misschien over een freelance opdracht voordat het online staat en naar een recruiter gaat.
Netwerken als een professional
Terwijl je werkt aan je freelance business, kan je jezelf in de markt zetten door gebruik te maken van allerlei verschillende netwerk-websites. Denk bijvoorbeeld aan LinkedIn, Behance/StackOverflow, Reddit, etcetera.
Dit hebben we al eerder gezegd, maar zorg er eerst voor dat je LinkedIn profiel up-to-date, volledig en foutloos is. Dat verhoogt niet alleen je kansen om een nieuwe klant binnen te halen, maar ook om goed te kunnen netwerken.
Begin zo vroeg mogelijk met het opzetten van een LinkedIn-profiel. Maak er een gewoonte van om je profiel regelmatig te bekijken en op te frissen of als er iets verandert.
Ook Behance en StackOverflow en soortgelijke sites zijn hele goede plekken om je merk in de markt te zetten. Natuurlijk ligt het eraan wat je precies doet (StackOverflow is voor programmeurs, Behance voor ontwerpers, en bijvoorbeeld je eigen blog als je copywriter bent), maar dit werkt vaak erg goed.
Denk ook eens na over minder conventionele platforms. Zeker als je internationale opdrachten zoekt, dan kan Reddit een interessante oplossing zijn. Er zijn specifieke subreddits gewijd aan het vinden van freelance werk, zoals /r/hireaprogrammer of /r/hireawriter.
Onthoud: Dit is voor de lange termijn!
Het enige nadeel van netwerken is dat het lang kan duren voor je resultaten ziet. Dat is niet altijd zo, maar onthoud: het duurt vaak gewoon even.
Als je een lange adem hebt en gebruik maakt van verschillende sites en manieren om te netwerken, zal je uiteindelijk je eerste klant vinden. Daarnaast bouw je met verloop van tijd een écht merk op, wat er weer voor zorgt dat je meer klanten zal binnenhalen in de toekomst.
Maar wat nou als je sneller resultaat wil, en z.s.m. een klant en nieuwe opdracht zoekt? Dan kan je misschien eens kijken naar freelance platforms.
Freelance Platforms & Job Boards
Freelance platforms of vacaturebanken zijn heel handig. Je kan ze niet alleen gebruiken om die felbegeerde eerste klant te vinden, maar ook om uit te vinden welke vaardigheden en ervaring waardevol zijn. Dus waar je je op kunt richten voor je persoonlijke ontwikkeling, en daarnaast kan je ze gebruiken om jezelf nog beter in de markt te zetten.
Maar om het meeste te halen uit een freelance platform, heb je wel wat tijd nodig. Zorg er ten eerste voor dat je de voorwaarden van zo’n platform leest en begrijpt. Je wilt immers geen fout maken waardoor je van het platform wordt geschopt.
Er zijn allerlei Nederlandse freelance platforms, waaronder:
Wil je hier meer over weten, kijk dan even op ons artikel over freelance platforms voor developers.
Daarnaast zijn er natuurlijk ook verschillende internationale freelance platforms. Denk bijvoorbeeld aan:
Maar ook op de meer standaard vacaturebanken kan je soms een eerste freelance contract vinden. Bijvoorbeeld iets als:
- Indeed
- LinkedIn job board
- Jobbird
- En nog veel meer.
Freelance platforms zijn echter niet voor iedereen geschikt. Voor sommige freelancers is het geweldig, omdat je jezelf niet heel actief hoeft te verkopen. Maar in sommige gevallen (vooral met internationale platforms) gaan de tarieven al snel naar beneden. En er zijn natuurlijk ook manieren om klanten te vinden zonder gebruik te maken van freelance platforms.
Recruiters
Tot slot wilden we nog even ingaan op de recruiter. Sommige werkgevers maken graag gebruik van recruiters omdat ze hen het leven makkelijker maken. Een goede recruiter kan dan ook een geweldige manier zijn om je eerste freelance opdracht te vinden.
Een goede recruitment agent (of werving- en selectiebureau) helpt jou jezelf te verkopen. Ze begrijpen wat je belangrijkste vaardigheden zijn, en ze willen dat hun klant jou aanneemt, dus daarbij willen ze alleen maar helpen.
Daarnaast zijn sommige recruiters ook op de hoogte van freelance-werk dat niet beschikbaar is via andere kanalen. Ook kunnen ze je helpen beter inzicht te krijgen in hoeveel werk er beschikbaar is, uitzoeken welke vaardigheden het meest waardevol zijn en je CV helpen bijschaven.
Daar tegenover staat natuurlijk dat ze vaak een significante marge hanteren bovenop jouw uurtarief (van 10%-20%). Ook kunnen ze soms wat ‘pusherig’ of ‘sales-achtig’ zijn.
Je Eerste Contract Binnenhalen
Oké, dus je hebt al deze stappen doorlopen. Je hebt je product gedefinieerd, je hebt een merk opgebouwd en je hebt eindelijk een aantal potentiële klanten gevonden. Maar wat nu?
Hoe ga je nu van het vinden van een potentiële klant naar het binnenhalen van je eerste freelance contract?
Begrijp de eisen en wensen
Zorg er eerst voor dat je goed de eisen en wensen van de klant en het project begrijpt.
Lees de vacature en de beschrijving van het project door. Als er onderdelen van het project of de opdracht zijn die niet duidelijk zijn, kun je online verder onderzoek doen. Als er geen taakomschrijving is, neem dan contact op met de opdrachtgever en vraag om meer info.
Tijdens je eerste gesprek (zie hieronder) kan je natuurlijk ook dieper ingaan op onduidelijkheden en bevestigen of je de opdracht goed begrijpt.
Je tarief bepalen
Veel freelancers maken zich zorgen over hoeveel ze moeten vragen. Sommigen zijn zelfs bang dat ze teveel vragen. Zeker als je net begint met freelancen, zal je het lastig vinden om je tarief te bepalen.
Kijk daarom vóór je eerste gesprek naar andere opdrachten; soms staat hier al een tarief bij. Ook zijn forums zoals Reddit een goede plek om een beter idee te krijgen van wat gangbaar is. En natuurlijk is onze eigen database Lancebase een goed startpunt; hier kan je van honderden Nederlandse freelancers vinden wat ze verdienen.
Het kan soms verleidelijk zijn om jezelf laag in de markt te zetten, in de hoop je eerste klant binnen te halen. Maar zaken zijn zaken. Als je te weinig geld vraagt, dan heeft dat een invloed op je merk, wat mensen van je denken, en ben je vooral aan het concurreren met de aller-goedkoopste (en dus vaak ook minder goede) freelancers. Dat wil je niet!
Neem dus de tijd en bepaal het tarief dat je het liefst zou willen voor de opdracht. Bepaal tegelijkertijd een minimumtarief dat je wél zou aanvaarden (het laagste tarief waarop je ‘ja’ zou zeggen). Zo ga je goed je eerste gesprek in.
Het eerste (sollicitatie)gesprek
Nadat je potentiële klanten hebt gevonden én benaderd, komt de eerste afspraak. Wanneer je het gesprek bevestigt, kan je het beste de opdrachtgever nog vragen of hij/zij speciale wensen heeft – bijvoorbeeld om referenties te horen die hij/zij kan bellen, of specifieke voorbeelden van eerder werk dat je hebt gedaan.
Bereid de meeting voor op basis van hoe jij de eisen en wensen van het project hebt begrepen. Bedenk precies welke vaardigheden en ervaringen passen bij wat de klant zoekt. Als je die tijdens het gesprek kan benadrukken, maak je een goede kans.
Denk bovendien na over de vragen die je wilt stellen. Deze vragen hoeven niet alleen over de klus of het project te gaan. Je wilt er ook zeker van zijn dat je tevreden bent met de voorwaarden van het werk, zoals of je remote kan werken of niet, en hoeveel uur de opdracht is.
Begin met onderhandelen
Na het eerste gesprek met de klant heb je misschien nog enkele dingen die je moet overwegen. Misschien wil je een voorstel doen, of gewoon even nadenken of dit project voor jou geschikt is.
Maar in sommige gevallen kan je al meteen beginnen met de onderhandelingen. Denk dus na over wat het project inhoudt, de eventuele deadline, de klant en het tarief dat je van tevoren had bedacht.
Begin nu met onderhandelen. Je kunt hierbij meteen jouw ‘voorkeurstarief’ delen, of de klant vragen: “Welk budget is er voor dit project?”.
Hoe je verder gaat hangt echt af van je onderhandelingsstijl, dus lees hier verder over de verschillende tactieken en argumenten die je kan gebruiken.
Het contract opstellen
Nadat je overeenstemming hebt bereikt met de klant, moet je een contract ondertekenen.
Er zijn geen vaste regels over wie het contract levert als je een freelancer bent.
Als je werkt via een platform zoals Fiverr of Upwork, regelt het platform de contracten. En als een recruiter je helpt om werk te vinden, sturen zij vaak een standaard contract dat ze al met hun klant hebben afgesproken.
Ons punt is dus: bedenk wat in jouw situatie ‘normaal’ is. En bedenk daarnaast wat er volgens jou in elk geval in moet staan. Welke voorwaarden zijn voor jou belangrijk? Denk hierbij aan intellectueel eigendom en betalingsvoorwaarden (betalen ze je na 14 dagen? 30? 60? etc.), maar ook aansprakelijkheid. Natuurlijk kun je hier ook nog over onderhandelen!
Onthoud: je moet even door de zure appel heen bijten
Maak je geen zorgen als je je eerste gesprek helemaal niks vond. Misschien besluit je wel dat een bepaalde opdracht helemaal niks voor je is. En dat is niet erg, daarom heb je ook dit soort gesprekken!
Een klant binnenhalen doe je niet altijd even snel. Het is net als sales: ‘it’s a numbers game’. Oftewel, je moet soms even door de zure appel heen bijten en enkele tot wel tientallen opdrachtgevers benaderen. En elke keer dat je een klant ontmoet, leer je meer over hoe dit soort opdrachtgevers in elkaar zitten, en hoe je het beste een potentiële klant benadert.
En wat je ook doet: Geef jezelf wat feedback na een klantgesprek. Vraag je af wat je beter had kunnen doen. Had je je beter kunnen voorbereiden? Heb je een belangrijke vraag niet gesteld? Heeft de klant geen vragen beantwoord? Hoe vond je het gesprek in het geheel gaan?
Als je vindt dat het gesprek niet goed ging, maak je dan geen zorgen; er is altijd een volgende keer. En als je écht moeite hebt om je eerste klant binnen te halen en na tien gesprekken nog geen succes hebt, vraag dan eens om feedback van de klant; misschien dat zij nog goede tips hebben voor de volgende keer.
Veel Succes!
Als je net begint als freelancer kan het allemaal een beetje overweldigend zijn.
Maar als je begint met het definiëren van je product en het opbouwen van je merk, ben je al een goed eind op weg. Daarna kun je je eerste potentiële klanten vinden, en beginnen met de onderhandelingen.
En onthoud – dit is een proces, geen eenmalige gebeurtenis. Naarmate je meer leert over je werk, klanten, de markt en branding, zal je zien dat je jezelf steeds beter weet te verkopen. Hierdoor vind je uiteindelijk beter én beter-betaald werk!
En heb je nog meer inspiratie nodig? Kijk dan eens verder op onze blog, of hoe je kan starten als freelance programmeur.
Ga voor inzicht, deel jouw tarief en krijg toegang tot onze database.
